Η 3η μέρα του Δεκέμβρη αποτελεί την Παγκόσμια μέρα Aτόμων με Αναπηρίες (International Day of People with Disabilities). Με τον όρο «αναπηρίες» αναφερόμαστε σε δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα άτομο οι οποίες ενδεχομένως να επηρεάσουν με κάποιο τρόπο την λειτουργικότητά του. Αυτές οι δυσκολίες μπορεί να είναι ορατές αν αφορούν εξωτερικά χαρακτηριστικά όπως η σωματική ακεραιότητα και ανεξαρτησία του ατόμου, η και αόρατες αν αφορούν ψυχικές και διανοητικές δυσκολίες (Huckstadt & Shutts, 2014).

Παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας συχνά εκφράζουν άγνοια, διστακτικότητα, αποφυγή και προκατάληψη προς άτομα με αναπηρίες. Αυτές οι στάσεις συχνά εκφράζονται στα σχολικά πλαίσια, αφού τα παιδιά ευκολότερα θα προσεγγίσουν και θα κοινωνικοποιηθούν με συνομήλικους χωρίς αναπηρίες ενώ είναι πιθανότερο να κάνουν προσβλητικό σχόλιο και να αποφύγουν τους συνομήλικους με κάποια δυσκολία. Άλλος τρόπος είναι δείχνοντας, σχολιάζοντας ή ρωτώντας με αδιάκριτο τρόπο ένα άτομο με αναπηρία για την κατάστασή του.

Μερικές εξηγήσεις για τα πιο πάνω, είναι η απουσία επαρκούς ενημέρωσης προς τα παιδιά μας και επαφής με αυτά τα άτομα, πράγμα που οδηγεί σε αντιδράσεις αποφυγής και διστακτικότητας. Επιπλέον, οι προκαταλήψεις που έχουν οι γονείς η το ευρύτερο κοινωνικό σύστημα, απορροφούνται και από το ίδιο το παιδί. Συνήθως όμως, τα παιδιά έχουν περιέργεια και διάθεση τόσο να μάθουν περισσότερα και να ευαισθητοποιηθούν προς αυτά τα κοινωνικά ζητήματα, όσο και να συνενταχθούν στην καθημερινότητά τους με άτομα με κάποια διαφορετικότητα.

Μερικοί τρόποι που γονείς και δάσκαλοι μπορούν να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση των παιδιών είναι:

  • Ενημερώνοντας τα παιδιά και ενισχύοντας την ιδέα ότι τα άτομα με αναπηρία είναι ακριβώς όπως οποιοδήποτε άλλο άτομο και πως ο κάθε άνθρωπος με αναπηρία έχει τις δικές του εξατομικευμένες ανάγκες όπως και κάποιος χωρίς αναπηρία.
  • Απαντώντας στις δύσκολες ερωτήσεις των παιδιών μας η ενθαρρύνοντας τα να ρωτάνε και να ενημερώνονται για ζητήματα που δεν γνωρίζουμε ούτε εμείς οι ίδιοι επαρκώς.
  • Προωθώντας προγράμματα στα σχολεία χωρίς αποκλεισμούς (socially inclusive programs) κάτι που θα ενισχύσει την επαφή των παιδιών με άτομα με αναπηρίες αλλά και την ένταξη αυτών των ατόμων σε τάξεις η/και δραστηριότητες με τα υπόλοιπα παιδιά.
  • Βοηθώντας τα παιδιά μας να αναγνωρίζουν συμπεριφορές προκατάληψης, απομόνωσης η εκφοβισμού ατόμων με αναπηρίες με στόχο την εξάλειψη αυτών των συμπεριφορών.
  • Ενισχύοντας την κοινωνικοποίηση και την επαφή των παιδιών μας με άτομα που έχουν ιδιαίτερες εξατομικευμένες ανάγκες αντί να τα ενισχύουμε να τα αποφεύγουν.
  • Δουλεύοντας τις δικές μας προσωπικές προκαταλήψεις τις οποίες φέρουμε ως ενήλικες ώστε να δώσουμε φωτεινό παράδειγμα στα παιδιά μας.

Απο τη κλινική ψυχολόγο της ομάδας μας, Ναυσικά Χριστοδουλίδου.